ქართველოლოგი ”ქართველოლოგი” ორენოვანი (ქართული და ინგლისური), რეცენზირებადი, პროფესიული და აკადემიური ჟურნალია. მოიცავს ქართველოლოგიური მეცნიერების ყველა სფეროს. ქართველოლოგიის დარგში მეცნიერული სიახლეების დანერგვასთან ერთად მიზნად ისახავს ქართველ მკვლევართა ნერკვევების პოპულარიზაციას საერთაშორისო დონეზე და საზღვარგარეთული ქართველოლოგიური მეცნიერების გავრცელებას ქართულ სამეცნიერო წრეებში. ჟურნალი ”ქართველოლოგი” წელიწადში ორჯერ გამოდის როგორც ბეჭდური, ასევე ელექტრონული სახით. 1993-2009 წლებში იგი მხოლოდ ბეჭდურად გამოდიოდა (NN 1-15). გამომცემელია ”ქართველოლოგიური სკოლის ცენტრი” (თსუ), ფინანსური მხარდამჭერი - ”ქართველოლოგიური სკოლის ფონდი.” 2011-2013 წლებში ჟურნალი ფინანსდება შოთა რუსთაველის ეროვნული სამეცნიერო ფონდის გრანტით. |
ქართული ლიტერატურის ისტორიის სახელმძღვანელო სომხურად
ერევნის სახელმწიფო უნივერსიტეტის გამომცემლობამ 2007 წელს სომხურ ენაზე დასტამბა პროფესორ ჰრაჩიკ ბაირამიანის სახელმძღვანელო უმაღლესი სასწავლებლების ჰუმანიტარული ფაკულტეტის სტუდენტებისათვის: ქართული ლიტერატურა, V–XIX სს. პროფ. ჰრ. ბაირამიანმა თავის დროზე დაამთავრა თბილისის ივანე ჯავახიშვილის სახელობის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ასპირანტურა ახალი ქართული ლიტერატურის ისტორიის ხაზით და 1975 წელს წარმატებით დაიცვა დისერტაცია თბილისშივე თემაზე ,,ქართული ლიტერატურა სომხურ კრიტიკაში (1846–1916წწ)”. ერევანში დაბრუნებულმა ბაირამიანმა თავისი მეცნიერული საქმიანობა დაუკავშირა სომხეთში ქართული ლიტერატურის შესწავლისა და პოპულარიზაციის საქმეს, ქართულ–სომხური ლიტერატურული ურთიერთობების ღრმად შესწავლას. მის საინტერესო საქმიანობას მალე მოჰყვა სასურველი შედეგები. ახლა იგი უკვე ავტორია რამდენიმე წიგნისა ქართული ლიტერატურის საკითხებზე, შედგენილი აქვს ქართული პოეზიის ანთოლოგია, ამასთანავე იგი ეწევა დიდ მთარგმნელობით საქმიანობას, სომეხ მკითხველს აცნობს ქართველ პროზაიკოსთა საუკეთესო თხზულებებს. საკვანძო სიტყვები:ქართული ლიტერატურა, ჰრაჩიკ ბაირამიანი კატეგორია: ქართველოლოგიური ქრონიკა ავტორები: ლადო მინაშვილი, ხათუნა გაფრინდაშვილი
ანტონი ბრაიერის გახსენება
2016 წლის 22 ოქტომბერს გარდაიცვალა ცნობილი ინგლისელი ბიზანტინისტი და ქართველოლოგი ანტონი ბრაიერი. ჟურნალ „ქართველოლოგის“ მიმდინარე ნომერში იბეჭდება The Guardian-ის მიერ გამოქვეყნებული ნეკროლოგი. მასალა რედაქციას ანტონი ბრაიერის ინგლისელმა კოლეგებმა მოაწოდეს. 1960 წელს ანტონი ბრაიერი შუა საუკუნეების ბერძნული და თურქული კულტურისადმი ინტერესის სულისჩამდგმელი გახდა. 1976 წელს მან ბირმინგემის უნივერსიტეტში ბიზანტინისტიკის სასწავლო ცენტრი დააარსა და დიდი წვლილი შეიტანა ამ მნიშვნელოვანი საკითხისადმი სერიოზული დამოკიდებულებით. უამრავი სტუდენტის თანხლებით უძღვებოდა ექსპედიციებს ბიზანტიური და სპარსული ნაგებობების, ჩრდილო-აღმოსავლეთ თურქეთის კულტურის, პონტოსა და ტრაპიზონის იმპერიის მიღმა მდებარე პონტოს ალპების შესასწავლად.
საკვანძო სიტყვები:ანტონი ბრაიერი, ბიზანტიური კვლევები კატეგორია: ქართველოლოგიური ქრონიკა ავტორები: Unknown Author
საერთაშორისო ქართველოლოგიური საზაფხულო სკოლა
უკანასკნელი 3 წლის განმავლობაში უცხოელ სტუდენტთა და ახალგაზრდა მეცნიერებთან ერთად „სკოლის“ მონაწილეები იყვნენ ქართველი სტუდენტებიც. ეს ინოვაცია - საზაფხულო სკოლის მუშაობის პერიოდში უცხოელ და ქართველ სტუდენტთა და სკოლის ქართველ ახალგაზრდა თანამშრომელთა ერთად ყოფნა როგორც სამუშაო, ასევე დასვენების დღეებში: ერთად სადილი, ლანჩი, ერთად გართობა, კინო, თეატრი, კონცერტები, გამოფენები, ექსპედიციები და მოგზაურობები - უაღრესად მნიშვნელოვანი აღმოჩნდა ქართველ სტუდენტთა საერთაშორისო სასწავლო ცენტრებთან და ახალგაზრდა სამეცნიერო კადრებთან ინტეგრაციის თვალსაზრისით.
საკვანძო სიტყვები:ქართველოლოგია, ქართული ენა, სეზონური სკოლა, საზაფხულო სკოლა კატეგორია: ქართველოლოგიური ქრონიკა ავტორები: სოფიო გულიაშვილი
მარჯორი უორდროპი და გურია
საქართველოში ერთ-ერთი ყველაზე ცნობილი ინგლისელი ქალბატონია მარჯორი უორდროპი (1869-1909), რომელმაც ინგლისურად თარგმნა ქართული ეპიკური პოემა ვეფხისტყაოსანი. მიუხედავად იმისა, რომ მარჯორისა და მისი ძმის, ინგლისელი დიპლომატის სერ ოლივერ უორდროპის ძეგლი თბილისში საქართველოს პარლამენტის შენობასთან დგას, ინგლისში მის შესახებ ცოტას თუ სმენია. ეს სტატია აღწერს მის ვიზიტს 1895 წელს დასავლეთ საქართველოს ერთ-ერთ რეგიონში - გურიაში. სტატიაში განხილულია მარჯორი უორდროპის პირველი მოგზაურობა გურიაში 1894-1895 წლებში, გამოყენებულია მასალები ბოდლეს ბიბლიოთეკაში დაცული უორდროპების არქივიდან. მარჯორი უორდროპი თავისი სიცოცხლის განმავლობაში ორჯერ ეწვია საქართველოს. მისი პირველი ვიზიტი იყო 1894-95 წლებში. მოგზაურობა ინგლისიდან დედასთან ერთად დაიწყო ჯერ მატარებლით, მერე გემით და 1894 წლის დეკემბერში ბათუმში ჩამოვიდა. მისი ძმა ოლივერი ამ დროისათვის უკვე საქართველოში იყო.
საკვანძო სიტყვები:მარჯორი უორდროპი, გურია, ოზურგეთი კატეგორია: ქართველოლოგიური ქრონიკა ავტორები: ანტონი სტობარტი
არნოლდ ლ. ზისერმანის წიგნი „ოცდახუთი წელი კავკასიაში - 1842-1867“
ინგლისელი მკითხველი, რომელსაც რუსებისა და მუსულმანების 1820-1860 წლების ომების დროს კავკასიასა და საქართველოში მიმდინარე მოვლენები აინტერესებს, საკითხზე არსებულ ინფორმაციას უთუოდ არასაკმარისად მიიჩნევს. ჯონ ბადელმა, მოშე გამმერმა და სამეულმა – ტომას სანდერსიმ, ერნესტ ტუკერმა და გარი ჰამბურგმა (იხილეთ ბიოგრაფია) წარმოადგინეს სამხედრო ოპერაციებთან დაკავშირებული მნიშვნელოვანი ინფორმაცია და ფასეული ამონაწერები მუჰამედ ტაჰირ ალ-ქარახის მუსლიმანური შეხედულებებიდან. რამდენიმე უფროსი ოფიცერი, განსაკუთრებით გენერალი ტორნაუ და საველე მეთაური ვორონცოვი, ასევე ბარიატინსკი, წერდნენ მემუარებს ამ კონფლიქტებზე მაშინ, როცა ტოლსტოის მიერ შექმნილი ორი ცნობილი ნაწარმოები „კაზაკები“ და „ჰაჯი მურატი“ დიდი ოსტატობით წარმოაჩენდა საომარ გარემოს, მის მონაწილეებსა და მოქმედების სცენებს. საბოლოოდ ლესლი ბლანჩმა შამილისა და ამ ომის მნიშვნელოვანი მიმოხილვა გააკეთა თავის წიგნში „სამოთხის ხმალი“. თუმცა ის, რაც ამ ნაშრომს აშკარად აკლია, არის ომის დროს მცხოვრებ მოქალაქეთა და სამხედრო პირთა ინგლისურად თარგმნილი ხანგრძლივი პერიოდის მომცველი მემუარები. ამგვარად, არსებობს დიდი იმედი იმისა, რომ არნოლდ ლ. ზისერმანის ინგლისური თარგმანები რუსულენოვანი წიგნისა „ოცდახუთი წელი კავკასიაში – 1842-1867“ უთუოდ წინგადადგმული ნაბიჯია.
საკვანძო სიტყვები:ზისერმანი, კავკასიის ისტორია, კატეგორია: ქართველოლოგიური ქრონიკა ავტორები: პიტერ სკინერი
ელგუჯა ხინთიბიძის მონოგრაფიის შესახებ (“Medieval Georgian Romance The Man in a Panther-Skin and Shakespeare’s Late Plays”, ამსტერდამი, 2018)
2018 წელს ამსტერდამში გამოიცა ელგუჯა ხინთიბიძის ინგლისურენოვანი მონოგრაფია, რომლის რეზიუმე-გამოხმაურება წარმოადგინა ანტონი ანდერსონმა. სწორედ მის რეზიუმეს გთავაზობთ ქართველოლოგის 27-ე ნომერში. ტ. ანდერსონი წერს: პროფესორ ელგუჯა ხინთიბიძის არაჩვეულებრივი კვლევა, პირველ რიგში, ავლენს საოცარ კავშირს ელიზაბეტ დედოფლისდროინდელ თეატრსა და დიდ ქართულ ნაციონალურ, მე-12 საუკუნის ეპიკურ ნაწარმოებს – ვეფხისტყაოსანს შორის. ეყრდნობა რა ყველაზე ზუსტ ტექსტობრივ ანალიზს, ის უტყუარად წარმოაჩენს ისეთ მნიშვნელოვან მსგავსებებს, როგორიცაა გარემო, თემა, სიუჟეტი, მოქმედება და პერსონაჟი - რაც უდავოდ სცდება არქეტიპების უბრალო დამთხვევას და ავლენს ქართული ეპიკის აშკარა ზეგავლენას შექსპირზე, ბომონტსა და ფლეტჩერზე (კერძოდ ციმბელინი, ფილასტერი, მეფე და არამეფე).
საკვანძო სიტყვები:ვეფხისტყაოსანი, ინოვაცია, რუსთაველი კატეგორია: ქართველოლოგიური ქრონიკა ავტორები: ანტონი ანდერსონი |
კატეგორიები ჟურნალის არქივი
|