|
ქართველოლოგი ”ქართველოლოგი” ორენოვანი (ქართული და ინგლისური), რეცენზირებადი, პროფესიული და აკადემიური ჟურნალია. მოიცავს ქართველოლოგიური მეცნიერების ყველა სფეროს. ქართველოლოგიის დარგში მეცნიერული სიახლეების დანერგვასთან ერთად მიზნად ისახავს ქართველ მკვლევართა ნერკვევების პოპულარიზაციას საერთაშორისო დონეზე და საზღვარგარეთული ქართველოლოგიური მეცნიერების გავრცელებას ქართულ სამეცნიერო წრეებში. ჟურნალი ”ქართველოლოგი” წელიწადში ორჯერ გამოდის როგორც ბეჭდური, ასევე ელექტრონული სახით. 1993-2009 წლებში იგი მხოლოდ ბეჭდურად გამოდიოდა (NN 1-15). გამომცემელია ”ქართველოლოგიური სკოლის ცენტრი” (თსუ), ფინანსური მხარდამჭერი - ”ქართველოლოგიური სკოლის ფონდი.” 2011-2013 წლებში ჟურნალი ფინანსდება შოთა რუსთაველის ეროვნული სამეცნიერო ფონდის გრანტით. 
|
ახალი დეტალები ქართული ემიგრაციის ისტორიიდან
საბჭოთა ხელისუფლების პერიოდში დამკვიდრებული დიქტატორული მმართველობითი რეჟიმისაგან თავის დახსნის მიზნით საქართველოდან უცხოეთში ემიგრირებულ ქართველთა დიდი ნაწილის მოღვაწეობის უმთავრეს სფეროს ჩვენი ქვეყნის სახელმწიფოებრივი დამოუკიდებლობის აღსადგენად წარმართული პოლიტიკური, კულტურულ-საზოგადოებრივი და შემოქმედებითი საქმიანობა წარმოადგენდა. სამწუხაროდ, ქართული ემიგრაციის ისტორიასთან დაკავშირებულ დოკუმენტთა მნიშვნელოვანი ნაწილის ძნელად ხელმისაწვდომობის გამო, ეს ისტორია სასურველ დონეზე ჯერ კიდევ არ არის შესწავლილი და ბევრი რამ ამ მიმართულებით სამომავლოდაა მოსაძიებელ-გამოსაკვლევი. აღნიშნული ხარვეზის შესავსებად საინტერესოა ჩვენში დღესდღეობით თითქმის სრულიად უცნობი ემიგრანტი მწერლისა და საზოგადო მოღვაწის - ლადო არველაძის ცხოვრება და შემოქმედება. ლ. არველაძის ნაწარმოებთაგან თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ქართული ემიგრაციის მუზეუმში ნიუ-იორკში გამოცემული სამი ხელნაწერი წიგნია დაცული: 1. მოთხრობები (1964); 2. პატარა მოთხრობები (1965) და 3. მშობლიურ მიწასა და უცხო მიწათა შორის (მოგონებები), წიგნი IV (1966). ლ. არველაძის შემოქმედებითი ენერგია ყველაზე მეტად მის მოთხრობებში გამოვლინდა. ეს გარემოება განსაკუთრებულ მნიშვნელობას იმ თვალსაზრისითაც იძენს, რომ სხვა ქართველ ემიგრანტ მწერალთა ლიტერატურული შესაძლებლობანი უპირატესად პოეზიასა და პუბლიცისტიკაში წარმოჩინდა. გარდა მხატვრული ნაწარმოებებისა, ქართულ ემიგრანტულ პრესაში ლ. არველაძე პუბლიცისტურ წერილებსაც აქვეყნებდა. საქართველოს ისტორიული და თანადროული ყოფისადმი მიძღვნილ ამ წერილებში ეროვნული თვალთახედვითაა გააზრებული ქართული ყოფის ბევრი საჭირბოროტო საკითხი.
საკვანძო სიტყვები:ქართული ემიგრაცია, ლადო არველაძე კატეგორია: კვლევები ავტორები: ავთანდილ ნიკოლეიშვილი წყაროები წმინდა მიწაზე ქართველების მოღვაწეობის შესახებ: პეტრე იბერის ცხოვრების სირიული ტექსტის ინგლისური თარგმანი
2008 წელს ბიბლიური ლიტერატურის საზოგადოებამ გამოსცა რობერტ ფენიქსისა და წინამდებარე სტრიქონების ავტორის წიგნი იოანე რუფუსი: პეტრე იბერის, თეოდოსიოს იერუსალიმელისა და რომანოზ ბერის ცხოვრებანი. აღნიშნულ ნაშრომში პირველადაა თავმოყრილი V საუკუნის პალესტინაში ჩასახული ანტიქალკედონური მოძრაობის შესწავლის თვალსაზრისით უმნიშვნელოვანესი ამ სამი თხზულების სირიული ტექსტები და მათი ინგლისურ ენაზე შესრულებული თარგმანი. წინამდებარე სტატიაში მიმოხილულია ეს გამოცემა. საკვანძო სიტყვები:იოანე რუფუსი, პეტრე იბერი, სირიული ტექსტები კატეგორია: კვლევები ავტორები: კორნელია ჰორნი; რიბერტ ფენიქსი სონეტის დამკვიდრების ეტაპები საქართველოში
სტატიაში დახასიათებულია იმ ეტაპების თავისებურება, რაც სონეტის დამკვიდრებას ახლდა საქართველოში. ევროპულ კულტურულ სივრცეს მოწყვეტილ ქვეყანას თითქმის მთელი XIX ს. დასჭირდა ამ მყარი სალექსო ფორმის პარამეტრების (საზომი, სტროფიკა, რითმა) კანონიზაციისათვის; თუმცა პირველი ორიგინალური სონეტი ქართულ ენაზე 1859 წელს დაიბეჭდა ჟურნალ „ცისკარში“. XX ს. 10-იანი წლების ქართული სააზროვნო სივრცე და ცისფერყანწელების ჯგუფი სონეტს უნივერსალურ სიმბოლოდ მიიჩნევს, ამიტომ განსაკუთრებით პოპულარული ხდება იგი. ტოტალიტარული რეჟიმის პირობებში იკრძალება სონეტის ფორმა, რომელიც კვლავ აღორძინდა ცისფერყანწელთა რეაბილიტაციის შემდეგ. XX ს. 80-იანი წლებში, ერთი მხრივ, სონეტის ისტორიისა და თეორიის პრობლემების კვლევის გაღრმავებამ და, მეორე მხროვ, ეროვნული მოძრაობის გამოღვიძებამ კვლავ არნახული პოპულარობა შესძინა საქართველოში ამ ევროპულ მყარ სალექსო ფორმას. საკვანძო სიტყვები:სონეტი, მყარი სალექსო ფორმა, სიმბოლო კატეგორია: კვლევები ავტორები: თამარ ბარბაქაძე გავლენები თუ ლიტერატურული ურთიერთობანი XIX საუკუნის I ნახევრის ქართულ ლიტერატურულ პროცესში
XIX საუკუნის ქართულ ლიტერატურულ სივრცეში ჩვეულებრივ მოვლენას წარმოადგენდა ევროპული ან რუსული ნაწარმოების არა მხოლოდ თარგმნა, არამედ მისი გადმოქართულება, მიბაძვა. ჩვენი მიზანია, ვაჩვენოთ, რომ ხშირ შემთხვევაში საქმე გვაქვს დროის შესაფერის გემოვნებასთან, არ ჩამორჩენის სურვილთან და არა უბრალო გადმოღებასთან. ნაშრომის ერთ-ერთი ამოცანა იმ ლიტერატურულ ურთიერთობათა წარმოჩენაცაა, რომლებიც საქართველოს ევროპეიზაციის პროცესის დროს მიმდინარეობდა და რომლებმაც ხელი შეუწყვეს ქართული ლიტერატურის განვითარებას როგორც თემატურად და ჟანრობრივად, ასევე ნაწარმოების სტრუქტურის ფორმათა გამრავალფეროვნების თვალსაზრისით. საკვანძო სიტყვები:XIX საუკუნე, თარგმანი, მიბაძვა, ლიტერატურული ურთიერთობა კატეგორია: კვლევები ავტორები: თამარ შარაბიძე
კლასიკური ტრადიციის პაროდირებული ალუზია, როგორც კომპოზიციური ფუნქცია რუსთველის "ვეფხისტყაოსანში"
სტატიის პირველ ნაწილში გამოვლენილია ანტიკურობის რეცეფციის ახალი შემთხვევა რუსთველის ვეფხისტყაოსანში. სტატიის ავტორის აზრით, პოემის თავში – „თათბირი ტარიელისა“ ფიქსირდება კლასიკური ტრადიციის, კერძოდ, ჰომეროსისეული ტროას ხის ცხენის პაროდირებული ალუზიის შემთხვევა. სტატიის მეორე ნაწილში ზემოაღნიშნული ალუზიის კომპოზიციური ფუნქციაა გაანალიზებული. * * * წინამდებარე სტატიის ძირითადი მიზანი "ვეფხისტყაოსნის" ტექსტში, ჩემი დაკვირვებით, არსებული ანტიკურობის ალუზიის კიდევ ერთი შემთხვევის გამოვლენა და გაანალიზებაა, რომელზეც რუსთველოლოგიურ სამეცნიერო ლიტერატურაში აქამდე ყურადღება არ გამახვილებულა. რეცეფციის ეს შემთხვევა, ჩემი აზრით, ფიქსირდება ქაჯეთის ციხის აღების წინ გამართული გმირთა თათბირის ამსახველ ეპიზოდში. კერძოდ კი, ფრიდონის, თუ ასე შეიძლება ითქვას, შემაჯამებელ სიტყვაში, რომლითაც ის იწონებს ციხის აღების ტარიელისეულ გეგმას. საკვანძო სიტყვები:ვეფხისტყაოსანი, ჰომეროსი, ტროას ხის ცხენი, პაროდირებული ალუზია, ეპიკური კომპოზიცია. კატეგორია: კვლევები ავტორები: ზაზა ხინთიბიძე გზის კონცეპტი გრიგოლ რობაქიძის გველის პერანგის ნარატიულ სივრცეში ამ ნაშრომში განხილულია გზის კონცეპტი გრიგოლ რობაქიძის რომანში გველის პერანგი. სტატიაში შესწავლილია გზის კონცეპტის სიუჟეტის წარმომქმნელი როლი. ასევე, განსაზღვრულია გზის კონცეფცია ამ ნაწარმოების ნარატიულ სტრუქტურაში. გზა მნიშვნელოვან ადგილს იკავებს გველის პერანგის ნარატიულ სამყაროში. რომანის მთავარი გმირი არის ახალგაზრდა ქართველი ემიგრანტი არჩიბალდ მეკეში. იგი მოგზაურობს ევროპაში, რუსეთში და ირანში. პროტაგონისტის მთავარი გზა გადაჭიმულია ირანის ზეგანზე. გზა გადაიყვანს მთავარ გმირს მისი ფიზიკური სამყაროდან მეტაფიზიკურ სამყაროში. საკვანძო სიტყვები:გზის კონცეპტი, მეტაფიზიკური სივრცე, დრო, გრიგოლ რობაქიძე, გველის პერანგი კატეგორია: კვლევები ავტორები: ვიოლეტა ავეტისიანი |
კატეგორიები ჟურნალის არქივი
|