|
ქართველოლოგი ”ქართველოლოგი” ორენოვანი (ქართული და ინგლისური), რეცენზირებადი, პროფესიული და აკადემიური ჟურნალია. მოიცავს ქართველოლოგიური მეცნიერების ყველა სფეროს. ქართველოლოგიის დარგში მეცნიერული სიახლეების დანერგვასთან ერთად მიზნად ისახავს ქართველ მკვლევართა ნერკვევების პოპულარიზაციას საერთაშორისო დონეზე და საზღვარგარეთული ქართველოლოგიური მეცნიერების გავრცელებას ქართულ სამეცნიერო წრეებში. ჟურნალი ”ქართველოლოგი” წელიწადში ორჯერ გამოდის როგორც ბეჭდური, ასევე ელექტრონული სახით. 1993-2009 წლებში იგი მხოლოდ ბეჭდურად გამოდიოდა (NN 1-15). გამომცემელია ”ქართველოლოგიური სკოლის ცენტრი” (თსუ), ფინანსური მხარდამჭერი - ”ქართველოლოგიური სკოლის ფონდი.” 2011-2013 წლებში ჟურნალი ფინანსდება შოთა რუსთაველის ეროვნული სამეცნიერო ფონდის გრანტით. 
|
სიმღერა ნიბელუნგებზე და ვეფხისტყაოსანი: ორი შუასაუკუნეობრივი ეპოსის შედარება
შესაძლებელია, ორივე პოემა - სიმღერა ნიბელუნგებზე და ვეფხისტყაოსანი დაიყოს ორ თანაბარ ნაწილად. გერმანულ ეპოსში ამ ორ ნაწილს ხშირად მოიხსენიებენ შემდეგნაირად: ზიგფრიდის სიკვდილი და კრიმჰილდეს შურისძიება. პირველ ნაწილში მოთხრობილია გმირი ზიგფრიდის არშიყი კრიმჰილდესადმი, შემდგომ მათი შეუღლება და ზიგფრიდის მუხანათური მკვლელობა. მეორე ნაწილი კი მოგვთხრობს დაქვრივებულ ჰუნთა მეფის - ეტცელის (იგივე ატილა) არშიყზე კრიმჰილდესადმი, მათ ქორწინებას და კრიმჰილდეს უსასტიკეს შურისძიებას ბურგუნდიელებზე ზიგფრიდის მკვლელობის გამო. რაც შეეხება დატირებას (The Klage), ეს არის პოემა, რომელიც დაიწერა გერმანული ეპოსის შემდგომ რამდენიმე წელიწადში და რომელიც, შესაძლოა, განვიხილოთ, როგორც ერთგვარი თანმხლები კომენტარი გერმანული ეპოსისა, სადაც აღწერილია ჰუნების სამეფო კარზე დატრიალებული ხოცვა-ჟლეტვის შედეგი. თუკი სიმღერა ნიბელუნგებზე შეიძლება განვიხილოთ როგორც ბურგუნდიელთა დაცემის ისტორია, მაშინ სავარაუდოა, რომ ნაწარმოებში მოთხრობილი ამბის განვითარება მცირე დროით უსწრებს წინ ბურგუნდიელთა უბედურებას.
საკვანძო სიტყვები:„სიმღერა ნიბელუნგებზე“, „ვეფხისტყაოსანი“, შუა საუკუნეების ლიტერატურა. კატეგორია: კვლევები ავტორები: რაინერ შოფლი აზერბაიჯანულ-ქართული ლიტერატურული ურთიერთობები
საქართველოში 1960-2010 წლებში შექმნილი აზერბაიჯანული ლიტერატურის შესწავლა გვიჩვენებს, რომ ჩვენი მეცნიერები, რომლებიც ცხოვრობდნენ და მოღვაწეობდნენ აქ, ქმნიდნენ უამრავ წარმატებულ კვლევას ლიტერატურისა და ლიტერატურული კრიტიკის სფეროში და დიდ წარმატებებსაც აღწევდნენ ქართულ-აზერბაიჯანული სალიტერატურო ურთიერთობის როგორც გაღმავების, ასევე კვლევის კუთხითაც. თავდაპირველად, XX ს-ის 50-60-იან წლებში ბორჩალი, ზ. ბორჩალი, ა. მურსალოღლუ და სხვანი მოღვაწეობდნენ ამ მიმართულებით, მაგრამ 1970 წლის შემდეგ ტრადი-ცია გააგრძელეს ისეთმა პროფესორებმა, როგორებიც არიან: ჰ. ალიევი, ა. მუსაევი, მ. ჰაჯიხალილოვი, ფ. ხუბანლი, შ. შამიოღლუ, თ. ისაბალიკიზი. გამოქვეყნდა უამრავი სტატია, დაიბეჭდა მრავალი წიგნი, რითაც მკითხველს მიეცა საშუალება, აზერბაიჯანელ მკვლევართა კვლევებს გასცნობოდა. XX ს-ის განმავლობაში საქართველოში გამოცემულ აზერბაიჯანულენოვან პრესასა და ლიტერატურულ ჟურნალებს თუ გადავავლებთ თვალს, ასევე ბაქოსა და თბი-ლისში გამოცემულ სხვადასხვა ავტორთა წიგნებით თუ ვიმსჯელებთ, ნათელი გახდება, რომ მხატვრული თარ-გმანი დიდ როლს ასრულებს იმ მწერალთა შემოქმედებაში, რომლებიც ცხოვრობდნენ და მოღვაწეობდნენ საქართველოში. მათ თარგმნეს ქართული ლიტერატურული ძალზე ბევრი ნიმუში, მეზობელი ხალხის სულიერი სიმდიდრე მიიტანეს აზერბაიჯანელ მკითხველამდე, ამ თარგმანებით დაამტკიცეს, რომ ამ ორ ერს შორის სულიერი კავშირი დიდი ხნის განმავლობაში არსებობდა. ამიტომაც ვუწოდებთ მათ „მეგობრობის ხმებს - თარგმანის ოსტატებს“. ამ კუთხით უნდა აღინიშნოს დ. ალიევას, თ. ჰუსეინოვის, მ. ჰ. ბახთიარლის, ა. სარაჯლის, ი. ისმაილზადეს, ვ. რუსტამზადეს, ა. აბდულას, ზ. იაგუბის, დ. ქარამის, ა. ბინათოღლუს, მ. ჩობანზადეს, ჰ. ვალიევის, ე. ელსევარის, ს. სულეიმანლის, ნ. ნასიბზადეს, ვ. ჰაჯილარის, შ. მამადლის, ი. მამედლის, ნ. აბდულრაჰმანლის, ე. ალაზოღლუს, რ. ჰუმათის, მ. მამადოღლუს, ა. ხანსულთანლის, ჯ. მამადლის, ო. ქაზუმოვის და სხვათა შემოქმედება. მათი თარგმანები იბეჭდება პრესაში - სხვადასხვა გაზეთებში: აღმოსავლეთის შუქი, საქართველო, არსებობა, (East Lights, Georgia, Existence,) ასევე ლიტერატურულ კრებულებში: გაზაფხული, 1980; დილის ვარსკვლავი, 1987, 1989, 1990; ორი გული ერთ მკერდში, 1981; ლიტერატურული საქართველო, 2007, 2012 და სხვ. საკვანძო სიტყვები:საქართველო, აზერბაიჯანი, ლიტერატურა, თარგმანი კატეგორია: კვლევები ავტორები: მუშვიგ ჩობანოვი მაკაბელთა ბიბლიური წიგნებისა და აგიოგრაფიული თხზულების ქართულ თარგმანთა ურთიერთმიმართებისათვის
როგორც ცნობილია, მაკაბელთა წიგნები ბიბლიის არაკანონიკურ წიგნთა რიცხვს მიეკუთვნება. ეს წიგნები იუდეველთა გმირული ბრძოლების შესახებ მოგვითხრობს. მათი გათვალისწინებით კი შექმნილა აგიოგრაფიული ნაწარმოები - წამებაჲ შჳდთა ყრმათა მაკაბელთაჲ. მაკაბელთა წამების ტექსტი, გამოკვლევითურთ, 1980 წელს გამოსცა ივანე იმნაიშვილმა. მიუხედავად ამისა, მარტვილობა, ლიტერატურული თვალსაზრისით, დღემდე არაა შესწავლილი. სტატიაში მიმოხილულია მაკაბელთა ბიბლიური წიგნების ქართული თარგმანები. როგორც ჩანს, გამოგ-ვაქვს დასკვნა, რომ საქართველოში გაცილებით ადრე უნდა სცოდნოდათ ამ ბიბლიური წიგნების შესახებ, ისინი თარგმნილი ყოფილა ჯერ კიდევ მაშინ, სანამ ბაქარის ბიბლიის ნუსხაში (1743 წ.) შევიდოდა. სტატიაში აგრეთვე შესწავლილია წამებისა და ბიბლიური წიგნების ურთიერთმიმართების საკითხი. მაკაბელთა II და IV წიგნების მიმოხილვის საფუძველზე გამოთქმულია აზრი, რომ წამების ავტორს გაუთვალისწინებია მაკაბელთა არა მხოლოდ II, როგორც ეს შენიშნული იყო, არამედ IV წიგნიც. მარტვილობაში ჩანს ბიბლიურ წიგნებთან ფრაზეოლოგიური თანხვედრაც. ინტერესის საგანი ხდება ის, რომ მარტოოდენ მარტვილობაშია დაცული წამებულთა დედის სახელი. ეს ფაქტი საფუძველს იძლევა იმისა, რომ წამების ავტორს სხვა წყაროებიც უნდა ჰქონოდა ხელთ, რაც თავის მხრივ, მოწამეთა ამბების ფართოდ გავრცელებასა თუ მნიშვნელოვნებაზე უნდა მეტყველებდეს.
საკვანძო სიტყვები: აგიოგრაფია, ბიბლია, მაკაბელთა წიგნები, „მაკაბელთა წამება“ კატეგორია: კვლევები ავტორები: ნათია ჯანგულაშვილი |
კატეგორიები ჟურნალის არქივი
|
წინამდებარე სტატია მიმოიხილავს მაღალი შუა საუკუნეების ეპოქის გერმანიასა და საქართველოში შექმნილ ორ მნიშვნელოვან ეპიკურ ნაწარმოებს: სიმღერას ნიბელუნგებზე და ვეფხისტყაოსანს. ორივე პოემა შეიქმნა დაახლოებით 1200-იან წლებში თანაბარ სოციალურ გარემოში (ფეოდალური წყობა, საკარო პოეზია, რაინდობა, ქრისტიანობა) და ორივე იმ პერიოდის საერო ლიტერატურის უნიკალურ ძეგლია.